​

​

 

Disosiyatif Kimlik Bozukluğu nedir?

​

Disosiyatif Kimlik Bozukluğu (DKB), bireyin kimlik, hafıza ve farkındalık gibi temel bilişsel işlevlerinin kesintiye uğradığı bir psikiyatrik bozukluktur. Bu durum, bireyin birden fazla farklı kişilik (alt kişilikler veya alterler) benimsediği ve bu kişilikler arasında geçişlerin olduğu bir durumu içerir. DKB, karmaşık ve derinlemesine bir bozukluk olup, çoklu kişilik bozukluğu olarak da adlandırılmıştır. 

​​

​

​

 

Nedenleri nelerdir?​

​

DKB'nin kesin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır, ancak aşağıdaki faktörler risk oluşturabilir:

Ciddi Travmatik Deneyimler: Çocuklukta cinsel, fiziksel veya duygusal istismar gibi ciddi travmatik deneyimler DKB'nin gelişimine katkıda bulunabilir.

Aile Geçmişi: Aile içinde benzer sorunlara sahip kişilerin varlığı DKB riskini artırabilir.

Zihinsel Savunma Mekanizmaları: DKB bazen ciddi travmatik deneyimlerle başa çıkmak için bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkabilir.

​

​

​​

​

Tetikleyicileri neler olabilir ?

​

DKB belirli tetikleyici faktörlerle kötüleşebilir. Bu faktörler şunları içerebilir:

Stres ve Travma: Stresli olaylar veya travmatik deneyimler DKB semptomlarını tetikleyebilir veya kötüleştirebilir.

Bilinçsiz Tetikleyiciler: Bazı olaylar veya durumlar, kişinin farkında olmadığı içsel tetikleyicileri harekete geçirebilir ve alterlerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

​​​

​​

​

​

 

Belirtileri nedir?

​

DKB'nin belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak şunlar sıkça görülür:

• Farklı Kişilikler: Birey birden fazla farklı kişiliği benimser. Her bir kişilik kendine özgü bir isim, davranışlar ve hafıza sahibi olabilir.

• Hafıza Kaybı: Farklı kişilikler arasındaki geçişler sırasında hafıza kaybı yaşanabilir.

• Kimlik Belirsizliği: Birey, kendi kimliği ve kendine ait olma duygusu konusunda belirsizlik yaşayabilir.

• Depresyon ve Anksiyete: DKB sıklıkla depresyon, anksiyete ve diğer duygusal bozukluklarla birlikte görülür.

• Günlük Hayatı Nasıl Etkiler: DKB, bireyin günlük işlevselliğini önemli ölçüde etkileyebilir. Alterler arasındaki geçişler, iş, ilişkiler ve kişisel yaşam gibi alanlarda sorunlara neden olabilir. Hafıza kayıpları ve kimlik belirsizliği, bireyin günlük yaşamını zorlaştırabilir.

​

 

​

 

DSM 5 Tanı Kriterleri nelerdir?

​​

DSM-5 (Psikiyatrik Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı, Beşinci Baskı), Disosiyatif Kimlik Bozukluğu (DKB) tanısı koymak için belirli kriterler sunar. DSM-5'e göre, Disosiyatif Kimlik Bozukluğu tanısı koymak için aşağıdaki belirtilerin en az birinin varlığı ve birincil kişilikle en az bir alter kişilik arasında sürekli olarak kontrolünün eksik olduğu bir dönemin olması gerekmektedir:

1. **Farklı Kişiliklerin Varlığı:** Farklı kişilikler (alterler) varlığı göstermelidir. Bu alterler, kişinin kimliği, davranışları ve belleği üzerinde farklılık gösterebilir. Her bir alter kendine özgü bir isim, yaş, cinsiyet, ve benzeri özelliklere sahip olabilir.

2. **Sürekli Kontrol Eksikliği:** Kişinin yaşamındaki bu farklı kişilikler arasında sürekli olarak kontrol eksikliği yaşanmalıdır. Yani kişi, hangi kişiliğin hangi durumda ortaya çıkacağını tahmin edememelidir.

3. **Kişilikler Arası Hafıza Kaybı:** Alterler arası geçişler sırasında hafıza kaybı yaşanmalıdır. Bu, bir kişilikten diğerine geçişler sırasında kişinin kendisine ait olmayan bir dönemi hatırlayamaması anlamına gelir.

4. **İşlevselliği Etkileme:** DKB semptomları, kişinin günlük işlevselliğini ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemelidir. İş, okul, ilişkiler ve kişisel yaşam gibi alanlarda sorunlara neden olmalıdır.

5. **Diğer Bozuklukların Ekarte Edilmesi:** DKB tanısı koymadan önce, başka bir nörolojik veya psikiyatrik bozukluğun bu semptomları açıklayamayacağından emin olunmalıdır. Diğer olası nedenler ekarte edilmelidir.

DSM-5, bir kişinin Disosiyatif Kimlik Bozukluğu tanısı alabilmesi için bu kriterlere uyması gerektiğini belirtir. Ayrıca, DKB'nin karmaşık ve özgün bir bozukluk olduğunu vurgular ve tanı koyma sürecinin dikkatli bir klinik değerlendirme gerektirdiğini belirtir. Bu nedenle, tanı koyma sürecinde bir uzman psikiyatrist veya klinik psikologdan yardım almak önemlidir.

​

 

 

 

 

Tedavisi nedir?

​​

DKB tedavisi karmaşık bir süreçtir ve genellikle uzun vadeli bir taahhut gerektirir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

• Psikoterapi: Özellikle bireysel terapi, DKB tedavisinin temelini oluşturur. Terapi, alterler arasındaki iletişimi ve işbirliğini geliştirmeye odaklanır.

• İlaçlar: Antidepresanlar, anksiyolitikler veya antipsikotikler gibi ilaçlar, semptomların yönetimine yardımcı olabilir.

• Duygusal Düzenleme Becerileri: Bireye duygusal düzenleme becerilerini öğretmek, semptomların kontrolünü kolaylaştırabilir.

• DKB, karmaşık bir bozukluktur ve bireyden bireye farklılık gösterebilir. Tedavi, bireyselleştirilmiş ve uzun vadeli bir yaklaşım gerektirir. Disosiyatif Kimlik Bozukluğu hakkında daha fazla bilgi edinmek ve yardım almak için bir uzmana başvurmak önemlidir.

​

​

 

​

​

​