​

Agorafobi

​

Agorafobi Nedir?

Agorafobi, bunalmış olma, kaçamama veya yardım alamama konusunda yoğun bir korkuya neden olan bir kaygı bozukluğudur. Korku ve endişe nedeniyle, agorafobisi olan kişiler genellikle yeni yerlerden ve alışılmadık durumlardan kaçınırlar, örneğin:

• Geniş, açık alanlar veya kapalı alanlar

• Kalabalıklar

• Evlerinin dışındaki yerler

• Toplu taşıma

 

Agorafobinin Yaygınlığı

Agorafobinin kesin nedenini bilmiyoruz, genellikle mevcut bir panik bozukluğu ile ilişkilidir. Panik bozukluğu, belirli bir sebep olmaksızın kısa, yoğun korku nöbetlerine neden olur. Panik bozukluğu olan kişilerin yaklaşık üçte biri agorafobi geliştirir. Ancak agorafobi tek başına da ortaya çıkabilir.

 

Agorafobinin Belirtileri 

Herkes bazen kaygı yaşar. Ancak anksiyete bozukluğu, günlük aktiviteleri etkileyen aşırı endişeye neden olur. Agorafobi, sizi aşırı korku ve strese sokabilir, bu da durumlardan kaçınmanıza neden olabilir. Agorafobinin belirtileri panik atağa benzer. Korkuya neden olan durum veya alanlarda bulunduğunuzda aşağıdaki belirtileri yaşayabilirsiniz:

• Göğüs ağrısı veya hızlı kalp atış hızı

• Korku ya da titrek bir his

• Hiperventilasyon veya solunum güçlüğü

• Baş dönmesi

• Ani titreme veya kızarma (kırmızı, sıcak yüz)

• Aşırı terleme ( hiperhidroz )

• Mide rahatsızlığı 

 

Agorafobi geliştirmek için risk faktörleri:

• Panik atak geçirmek 

• Panik ataklara aşırı korku ve endişe ile tepki vermek

• Başka fobilere sahip olmak

• Özellikle çocukluk döneminde sevilen birinin ölümü, saldırı veya taciz gibi stresli yaşam olayları yaşamak

• Kaygıya duyarlı olmak veya başka kaygı bozukluklarına sahip olmak

• Agorafobili akrabaya sahip olmak

​

Kaçmanın zor olabileceği hissini uyandıran açık alanlardan veya kalabalıklardan korkmak anlamı taşır. Ev dışında yalnız kalmak ve/veya araçta seyahat etmek gibi durumlardan kaçınmaya neden olur. Yetişkinlerin tahminen %1,3'ü hayatlarının bir döneminde agorafobi yaşamaktadır. Prevalans erkekler ve kadınlar için benzerdir, ancak ergenler arasında kadınlarda daha yüksek olma eğilimindedir.

​

Agorafobi bir tür kaygı bozukluğudur. Agorafobi; kapana kısılmış hissetmekten, çaresizlikten veya utanma duygularına neden olabilecek yerlerden veya durumlardan korkmayı ve bunlardan kaçınmayı içerir. Örneğin, toplu taşıma kullanmaktan, açık veya kapalı alanlarda bulunmaktan, sıra beklemekten veya kalabalık içinde bulunmaktan korkuyor musunuz?

 

Kaybolmak, düşmek, tuvalete gidememek ve hatta hastaneye ulaşamamak gibi korkulardan dolayı sosyal durumlardan kaçınabilirler.

 

Agorafobi çocuklukta başlayabileceği gibi, genellikle ergenliğin sonlarında veya yetişkinlik yıllarında başladığı gözlemlenmektedir. Ancak daha yaşlılarda da agorafobi gelişebilir. Kadınlara, erkeklerden daha sık agorafobi teşhisi koymaktayız.

 

Agorafobi halka açık herhangi bir yerde (özellikle kalabalıkların toplandığı ve aşina olunmayan yerlerde) güvende hissetmekte zorlanmaya neden olur. Kişiler evden çıkamayacak kadar korku yaşayabilirler.

 

• Evden yalnız çıkmak

• Kalabalıklar veya sıra beklemek

• Sinema salonları, asansörler veya küçük mağazalar gibi kapalı alanlar

• Otoparklar, köprüler veya alışveriş merkezleri gibi açık alanlar

• Otobüs, uçak veya tren gibi toplu taşıma araçlarını kullanmak

​​

 

Agorafobi nasıl teşhis edilir?

Agorafobiniz olduğunu düşünüyorsanız ve kaygı günlük yaşamınızı etkiliyorsa bir ruh sağlığı uzmanından destek talep etmelisiniz. Bir klinik ya da hastaneyi şahsen ziyaret etmekten korkuyorsanız, görüntülü seans randevusu talep edebilirsiniz.

​

Agorafobi teşhisi konması için, bir kişinin aşağıdaki durumlardan en az ikisinde aşırı korku veya panik hissetmesi gerekir:

• Toplu taşıma kullanmak

• Açık bir alanda olmak

• Sinema salonu, toplantı odası veya küçük bir mağaza gibi kapalı bir alanda olmak

• Sırada durmak veya kalabalığın içinde olmak

• Evlerinden tek başına çıkmak

 

 

Agorafobi nasıl tedavi edilir?

Agorafobi tedavisi genellikle tedavi yöntemlerinin bir kombinasyonunu içerir:

• Psikoterapi

• İlaç tedavisi

• Yaşam tarzı değişiklikleri

​

Bir ruh sağlığı uzmanı, korkularınız üzerinde çalışmanıza yardımcı olabilir. Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT) kullanarak , kaygı duymanıza neden olan düşünceleri tanımanıza yardımcı olabilir. Ardından, daha verimli tepki vermenin yollarını birlikte keşfedebilirsiniz.

​

Gevşeme ve duyarsızlaştırma tekniklerini kullanarak, sağlayıcınız size korkunç bir durum hayal ettirebilir ve duygularınızı yönetebilir. Eninde sonunda, endişe yaratan aktivitelere katılabilecek ve duygularınızı nasıl yöneteceğinizi bileceksiniz. Zamanla, terapi beyninizi farklı düşünmesi ve farklı tepki vermesi için eğitebilir.

​

Sağlık uzmanınız ayrıca seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'ler) veya serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI'ler) adı verilen ilaçlar önerebilir. Bu ilaçlar depresyon ve anksiyete bozukluklarını tedavi edebilir .

​

Aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri de agorafobiyi yönetmenize yardımcı olabilir:

• Alkol, kafein ve diğer maddelerden kaçının.

• Sağlıklı, dengeli bir diyet yiyin.

• Düzenli egzersiz.

• Nefes egzersizleri yapın.

 

Agorafobi ile baş etmeyi nasıl öğrenebilirim?

Kendinize iyi bakın, ilaçlarınızı reçete edildiği şekilde alın ve terapistinizden öğrendiğiniz teknikleri uygulayın. Ve kaygı uyandıran durumlardan ve yerlerden kaçınmanıza izin vermeyin. Kombinasyon, zevk aldığınız şeyleri daha az korkuyla yapmanıza yardımcı olabilir.

 

Agorafobi, kendinizi korkmuş ve izole edilmiş hissetmenize neden olabilir. Ancak tedavi ile semptomları yönetebilir ve dolu bir yaşam sürebilirsiniz. Agorafobi veya herhangi bir anksiyete bozukluğu hayatınızı yaşama şeklinizi etkiliyorsa, bir sağlık uzmanıyla görüşün. Açık, dürüst bir konuşma ihtiyacınız olan yardıma yol açabilir.

​

​

​

​

 

Panik Bozukluk

Bazı danışanlarda agorafobiye ek olarak panik bozukluğu da gözlemlemekteyim. Panik bozukluğu, panik ataklar içeren bir tür anksiyete bozukluğudur. Panik atak, birkaç dakika içinde zirveye ulaşan ve çeşitli yoğun fiziksel semptomları tetikleyen ani bir aşırı korku hissidir. Kontrolü tamamen kaybettiğinizi, kalp krizi geçirdiğinizi ve hatta öleceğinizi düşünebilirsiniz. Agorafobisi olan çoğu insan, bir veya daha fazla panik atak geçirdikten sonra, başka bir atak geçirme konusunda endişelenmeleri ile de agorafobi geliştirir ve bunun tekrar olabileceği durumlardan kaçınırlar.

 

Panik atak belirtileri şunları içerebilir:

• Hızlı kalp atış hızı

• Nefes almada güçlük veya boğulma hissi

• Göğüs ağrısı 

• Baş dönmesi

• Titreme, uyuşma veya karıncalanma hissi

• Çok fazla terlemek

• Ani kızarma veya titreme

• Mide rahatsızlığı veya ishal

• Kontrol kaybı hissi

• Ölme korkusu

​

 

Biyolojik temeller, sağlık koşulları, genetik yapı, kişilik, stres ve öğrenme deneyimleri, agorafobinin gelişiminde rol oynayabilir. Agorafobi en az 6 aydır sosyal ortamınızda, çalışma ortamınızda, önemli etkinliklere katılma sürekliliğinizde ve hatta günlük yaşamın ayrıntılarını yönetme yeteneğinizde ciddi şekilde bir sınırlamaya yol açıyor ise Agorafobinin dünyanızı küçültmesine izin vermeyin. Agorafobi veya panik atak belirtileriniz varsa bir ruh sağlığı uzmanına başvurabilirsiniz.

 

Agorafobi; depresyon, alkol veya uyuşturucu kullanımı, intihar düşünceleri ve davranışlarına zemin hazırlayabilmektedir. Bir yere giderken endişe duyuyorsanız veya panik atak geçiriyorsanız, mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlamanızı öneririm.

 

​

 

​