top of page

İyi ve Güvenli Seks: Haz odaklı, Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı ve Hakları

iyi ve güvenli seks

İyi seks sadece iyi hissettirmekle kalmaz, aynı zamanda sağlık için de iyidir. İyi seksin, sağlık açısından birçok faydasının yanı sıra ilişkilerde mutluluğu ve yakınlığı artırdığı kanıtlanmıştır. Yine de seks ve ilişkiler hakkında konuşmak çoğu zaman yargı, korku ve tabularla gölgelenir. Çiftler bile kendi aralarında cinsellikleri hakkında açıklıkla konuşamayabilir.



ebeveynlerin cinsellik hakkında konuşması

Birçok ebeveyn seks hakkında çocukları ile konuşmanın çocuklarını cinsellik hakkında yüreklendireceği konusunda endişelenmektedir. Halbuki gençler ilişkileri, ilişkilerinde yaşamak isteyebilecekleri eylemler, güvende hissetmek ve rıza üzerine konuşmak istiyorlar ve bunu konuşamamak onları alabilecekleri destekten mahrum bırakırken, tehlikelere açık bırakıyor. Hazzı önceliklendirmedikleri için, deneyimlemek ve belki geri kalmamak adına henüz hazır olmadıkları, rıza göstermedikleri birçok cinsel deneyimi yaşayabiliyorlar.


Ancak konu "güvenli seksi" teşvik etmeye geldiğinde, kanıtlar cinse yolla bulaşan hastalıklar ve korkudan ziyade cinsel hazzın daha etkili bir motivasyon kaynağı olduğunu göstermektedir. Haz Projesi (The Pleasure Project) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan son araştırmalar, hazzı cinselliğin bir parçası olarak kabul eden güvenli seks programlarının, kondom kullanımının artması gibi sonuçları da olan sağlıklı cinsel karar verme süreçlerinin gelişimini sağladığını göstermektedir.


Araştırmalara göre, pek çok genç prezervatifi iyi seks için bir engel olarak görmekte ve çoğu prezervatif mesajı gerçekten sadece HIV ve hamilelikten korunmaya odaklanmaktadır. Bu önyargıyı değiştirmek önemlidir hatta erişkinler için de. The Pleasure Project'in Dünya Sağlık Örgütü ile yaptığı son araştırmaya göre, kondom kullanımı haz çerçevesi içinde verildiğinde kondom kullanımı artmaktadır. Haz, Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı ve Hakları için kilit bir rol oynar ve daha güvenli seksin teşvik edilmesi için gereklidir.


İyi bir cinsel eğitim, güvenli seksin "yakınlığı", "rızayı", "refahı" ve "hazzı" teşvik edebileceğini kabul etmekle başlar. Gelişmiş ülkelerde bile okulda verilen cinsel sağlık eğitimi dersleri amaca uygun değildir. 90'lı yıllar ve 2000'lerin başlarında Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)’nın işbirliği ile cinsel sağlıkla ilgili özel projeler ve bölgesel eğitimler gerçekleştirilmiştir. Bu eğitimler ergenlik döneminde büyüme ve gelişme, üreme sisteminin anatomi ve fizyolojisi ve kişisel bakım başlıkları üzerinden gerçekleştirilmiş, cinsel ilişki, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma veya rızaya dair içeriklerden yoksundur. 1996 yılından bu yana 9. sınıf müfredatında yer alan Sağlık Bilgisi Dersi kapsamında öğretmenler tarafından büyüme ve gelişme, ergenlik dönemi ve özellikleri, ergenlik döneminde olumlu tutum geliştirme, aile hayatı, aile planlaması, AIDS ve cinsel sağlık ve üreme sağlığı ve hakları konuları öğrencilere anlatılmaktadır. Ancak Sağlık Bilgisi Dersi kapsamında anlatılan cinsel sağlığa ilişkin konular önerilen cinsel sağlık eğitim programlarının içeriğini kapsamamaktadır.



gençler cinselliği internetten öğreniyorlar

Ülkemizde 2007 yılında yapılan “Gençlerde Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Araştırması” raporunda gençlerin üreme organları, yapısı ve fizyolojisi, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, ve bağlı ortaya çıkacak sağlık sorunları, korunma yolları ile ilgili yeterli bilgilerinin olmadığı belirlenmiştir. Gençler seks, cinsellik ve cinsel sağlıkla ilgili merak ve sorularını yanıtlayacak bilgi arayışında Google'a, pornoya veya sahte haberlere yönelmektedir. Bu kaynakların çoğu toplumsal cinsiyet eşitliği, rıza iletişimi ve sağlıklı ilişkilerin doğru bir tasvirini sunmamaktadır.




Küçük yaşlardan başlayarak verilen kapsamlı bir cinsel sağlık eğitimi ile çocuk ve gençlerde:

-Fiziksel ve duygusal gelişimi anlama ve kabullenme

-Bedeni hakkında olumlu duygular taşıma

-Bireysel farklılıkları kabullenme

-Cinsel davranışlarıyla ilgili bilinçli ve mantıklı kararlar alma

-Cinsel kimliği ile ilgili olumlu duygular taşıma

-Cinsel konular hakkında rahat bir şekilde konuşma ve kendini ifade etme

-Uygun ve uygun olmayan cinsel davranışları ayırt etme

-Cinsel taciz ve istismara karşı kendini koruma

-Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve istenmeyen gebeliklerden korunma

konularında yardımcı olunmalıdır.


Gençleri bilgilendirirken cinsel organlar ve fizyolojileri, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve prezervatif ile korunmanın ötesine geçmek; haz, doğum kontrolü, rıza ve daha fazlası hakkında doğru, yargılayıcı olmayan bilgiler sağlamak cinsel, genel ve psikolojik sağlık için önemlidir.


Cinsel sağlık eğitimi yaşam boyu süren bilgi sahibi olma, değer, tutum ve inanç oluşturma sürecidir. Bu süreç gençlerin cinselliğe pozitif bakmalarına, kendi cinsel yaşamları hakkında bilinçli tercihler yapmalarına, kendilerine özgü davranış ve değerleri oluşturmalarına yardımcı olmaktadır. Etkili ve uygun içerikli bir cinsel sağlık eğitim programı cinsel sağlık ve üreme sağlığı ve hakları, istenmeyen gebelikler ve cinsel istismarın önlenmesi gibi evrensel hedeflere ulaşmada önemli bir bileşendir




bottom of page