İntihar düşünceleri ve eylemi üzerine konuşma konusunda insanlar genellikle kendilerini rahat hissetmezler. Bazen de havlayan köpek ısırmaz misali, intihar edeceği ile ilgili konuşanların intihar etme olasılığının daha az olduğu düşüncesi tamamen yanlıştır. İntihara eğilimli kişilerin yarısı intihar davranışını sergilemeden önceki 24 saat intihar niyetlerinden bir arkadaşlarına ya da bir yakınlarına bahsetmektedirler. İntihar edenlerin 3'te 2'si ölümlerinden önceki haftalarda, intihara meyilli olduklarını sözel olarak söylemektedir. Bunların %40'ı intihar düşüncesinden ima etmeden, açıkça ve intihar sözcüğünü de kullanarak bahsetmektedir. Ancak, ne yazık ki, intihar ederek ölenlerin yarısı hayatları boyunca hiçbir zaman bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşmemiştir.
Depresyon veya herhangi bir ruhsal hastalık nedenli intihar etmesinden endişenlendiğiniz kişiler için yapabilecekleriniz:
Öncelikle risk altındaki kişileri belirleyin ve destekleyin (Bu yazıyı okuyor iseniz zaten ilk adımı yaptınız, tebrik ederim. Başkalarının da sevdiklerine yardımcı olabilmeleri için bu yazının daha çok kişiye ulaşmasına yardımcı olabilirsiniz)
Yaşam becerilerini (örn. başa çıkma, problem çözme) ve dayanıklılığını geliştirmesine yardımcı olun
Sosyal bağlılığını ve desteğini arttırın
Ölümcül olabilecek araçları güvenli yerlerde bulundurun, silahsızlığı destekleyin
Etkili bakıma erişimini destekleyin
İntihar düşünceleri yaşayan yakınlarınız için ve intihar düşünceniz varsa kendiniz için yardım, destek ve bakım istemekten çekinmeyin
İntihar girişiminde bulunan veya sevdiği kişiyi intihar nedenli ölümden kaybeden bireyleri destekleyin.
İntihar düşüncesinden bahseden biriyle, intiharı açıklıkla konuşabilmek hayat kurtarıcıdır. İhtiyacı olan etkili bakım ve tedaviye erişimini sağlayacak en önemli araç intiharı açıkça konuşmaktır.
Kişinin kendine zarar vereceğine ilişkin düşüncelere sahip olduğunu hissettiğiniz zaman yapacağınız en iyi şey, bu konuda açık bir şekilde iletişim kurarak intihardan şüphelendiğiniz kişinin bir doktor değerlendirmesinden geçip geçmediğinden emin olmaktır.
Akut bir intihar riski olup olmadığını öğrenmeye çalışmanız, acil bir müdahalenin gerekli olup olmadığı belirlemek için önemlidir. Birçok insan ruhsal sağlık düzeyinden bağımsız olarak ölme olasılığını düşündükleri durumları deneyimleyebilir. Bu durum bu kişilerin eylemi gerçekleştirecekleri ve acil bir yardımın gerekli olduğu anlamına gelmeyebilir. Ancak kişilerin düşüncelerini vurguladıkları ve buna dair planlar yaptıkları durumlarda risk oldukça yüksektir. Bu nedenle intihar düşüncesinin ne düzeyde olduğunu belirlemeye çalışmak oldukça önemlidir.
Ancak intihar riskine ilişkin durumu anlamak her zaman kolay olmayabilir. Unutmayın ki, depresyon hafif vakalarda dahi, yorgunluk, yaşam kalitesinin düşmesi, uyuşturucu ve alkol tüketiminin artması ve sindirim sorunları gibi fiziksel şikayetlere neden olarak intihar riskini artırabilir. Depresyonda olduğunu düşündüğünüz yakınınızın her ne şiddette olursa olsun psikiyatrik destek alması için yüreklendirin.
Aşağıdaki sorular intihar hakkında açık ve samimi şekilde konuşabilmenize ve intihar riskinin ne düzeyde olduğunu belirlemenize yardımcı olabilir:
"İçinde bulunduğun zor durumda hiç ölümü düşündün mü? ''
"Ölsem daha iyi olur derken tam olarak neyi kastediyorsun?"
"Kendine zarar vermeyi yakınlarda hiç düşündün mü?
"Yaşamayı umursamadığını söylerken aklında tam olarak ne var?"
"Ne sıklıkta ve ne kadar süredir intihar düşüncelerin var?''
"Benim dışımda başka biriyle intihar ile ilgili hiç konuştun mu?"
Daha önce intihar etmeyi denedin mi?
"Seni hayatta tutan bir şey var mı?
Kişisel bir konuşma içerisinde intihar riskini keşfettiğiniz, intihar düşüncelerine odaklanıldığı ve konuştuğunuz kişinin tehlikede olduğu durumlarda aşağıdakileri önerileri uygulamaya çalışmak yardımcı olabilir:
Zaman kazanmaya çalışın, akut intihar riski kalıcı bir durum değildir. En azından intihar planları son bulabilir, sadece düşünce bazında olduğu faza dönüş hatta ufak da olsa yeniden ümitlendiği bir durum bile gelebilir. İntihar eylemi geciktirilebilir ise kişinin hayatta kalma olasılığı artacaktır.
Empatiyle dinleyin; çözüm sunmayın, bunun yerine anlayışlı ve sabırlı bir şekilde dinleyin.
Yardım alın. Başka bir tanıdık daha özellikle de yakın çevresinden biri dahil edilebilir mi? Daha önce bir psikiyatriste başvurmuş mu? Başvurmuş ise psikiyatristi ile iletişimi nasıl, kontrollerine sık gidiyor mu? En yakın psikiyatri kliniği ya da acil servis nerede? Gerekli olursa doktor ya da ambulans çağırın.
Kişinin kendine zarar verme olasılığı yüksek ise ve sizin yardım alması konusundaki tavsiyelerinizi dinlemeyecek bir durumdaysa hastaneye yatırmanız gerekebilir. Hasta depresyonundan dolayı içinde bulunduğu durumu doğru algılayamıyorsa ve intiharı bu durumdan tek kaçış yolu olarak görüyorsa, kişinin bu düşüncesini kabul edip gitmesine izin vermemelisiniz. Kişi özgür iradesinin değil depresyon ve çaresizliğinin kontrolündedir. Kişiyi bir psikiyatri uzmanı hekime yönlendirerek ya da "112 Acil Çağrı Merkezi" veya size en yakın acil servisle iletişime geçerek yardım sağlamanız gerekir. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının https://findahelpline.com/tr sayfasında belirtildiği üzere "ALO 183 Sosyal Destek Hattı" nıda arayamayı deneyebilirsiniz.
Sevdiği birini intiharla kaybeden kişiler başka nedenli ölümlerden daha fazla suçluluk duygusu içinde olabilirler, bu nedenle intihar nedenli ölümden etkilenen bireylerin desteklenmesi önemlidir. Ancak yas sürecinin altında saklanan depresyon, olumsuz yaşam deneyimleri veya intihara genetik yatkınlıklar gibi durumlar olabileceği de unutulmamalıdır.