Postpartum Blues (Doğum sonrası / Lohusalık Hüznü)
Henüz yeni doğum yaptınız, hayatınızın en mutlu anlarından olmalı ama garip bir şekilde mutsuzsunuz..Nedensiz ağlıyorsunuz..Gergin hissediyor, bebeğinize bakamayacağınızı düşünüp kaygılanıyorsunuz. Yalnız değilsiniz.
Yenidoğum yapan kadınların %80'i postpartum blues (doğum sonrası/ lohusalık hüznü) yaşar. Postpartum blues'da şikayetlerin şiddeti doğumdan 3-5 gün sonra artar ve 2 hafta içinde tedavi gerektirmeksizin kendiliğinden geçer.
28. gebelik haftasından başlayarak doğumdan sonraki 4. hafta sonuna kadar uzanan zaman aralığına perinatal dönem denir. Bu dönemin doğumdan sonraki 4 haftalık kısmına da postpartum adı verilir. Doğum sonrası dönem (postpartum) psikiyatrik hastalıklar için riskli bir dönemdir.
Postpartum Blues'un belirtileri nelerdir?
-
halsizlik
-
isteksizlik
-
keyifsizlik
-
duygusallık
-
kırılganlık
-
kolay ağlama
-
uykusuzluk
Önceleri bunu sadece kendisi hissederken etrafı sadece yorgun ve sessiz gibi algılar. Daha sonra giderek bu hissettiklerini eşi ve akrabaları ile paylaştığında tablo belirginleşmeye başlar. Eğitim ve sosyal destekle, sıklıkla bu şikayetler kendiliğinden kaybolup gider. Ancak bir kısmında ise doğum sonrası depresyon, ya da doğum sonrası kaygı bozuklukları olarak devam edebilir. Maddi sıkıntılar,destek sistemlerinin zayıf olması ve olumsuz yaşam olaylarının varlığı depresyon ve anksiyete bozuklukları ihtimalini arttırır.
İşte bu yüzden gebelik sonrası ilk ay annenin takibi çok önemlidir. Bazı hastanelerin doğum sonrasında anneye kısa bir emzirme ve bakım eğitimi de veren hemşirelik takip sistemleri bulunmaktadır. Giderek sessizleşen, her fırsatta ağlamaya meyilli ve bebeğin bakımı konusunda kaygılı bir anne bunları ifade eder hale geldiğinde, yukarı da sayılan risk faktörleri de özellikle var ise psikiyatri uzmanının görmesi gerekir. Gebelik öncesinde depresyon geçirmiş kadınların üçte birinde depresyon doğum sonrasında tekrarlamaktadır. Bu nedenle daha önce geçirilmiş depresyon varlığında yeni annenin mutlaka iyi hissetse bile daha önce takip eden psikiyatrı ile iletişim kurması, tercihen muayene ve takip altında olması depresyonu hem önlemekte hem de erken tespit edip tedavi etmekte yararlı olacaktır.
Doğum sonrası hüznün nedenleri nelerdir?
-
Doğum sonrasında yorgunluk hissetmek, uyku düzeninin bozulması, ve yeni annenin gücünü tekrar toparlayabilmek için ihtiyaç duyduğu dinlenmeden yoksun kalması
-
Bebeğin bakımına ve iyi bir anne olmak için gerekli olduğu düşünülen becerilere sahip olunmadığına dair kaygılar
-
İşteki ve evdeki düzende meydana gelen değişiklikler nedeniyle stres altında hissetmek. Bazen kadınlar, gerçekçi olmayan beklentiler geliştirerek kendilerinin mükemmel bir anne olmaları gerektiğini düşünürler. Bu da stres oluşturan bir faktördür.
-
Kayıp duygusu. Bebek doğmadan önceki kimliğin kaybedildiğini, hamilelik öncesindeki beden yapısının kaybedildiğini ve daha az çekici olduğunu düşünmek
-
Doğum sonrasında kadının kendisine ayırdığı zamanın azalması ve zamanı kontrol edemediğini düşünmek.
-
Çok uzun süre boyunca ev içinde zaman geçirmek, partnerle ya da sevilen kişilerle baş başa geçirilen zamanın azalması
Doğum sonrası Depresyonda mıyım yoksa sadece Doğum sonrası hüznü mü?
Aşağıda saydıklarımdan bir ya da daha fazlası doğum sonrasında mevcutsa, Postpartum depresyonda olabilirsiniz.
-
Doğumun ardından gelen duygudurum değişikliği 2 hafta içinde azalmıyorsa
-
Kendinize veya bebeğinize bakmanıza engel oluyorsa
-
İçinize kapandıysanız ve eskiden yaptığınız aktivitelerden artık zevk almıyorsanız
-
Kendinize veya bebeğinize zarar vermek aklınızdan geçiyorsa
Vakit kaybetmeden psikiyatrınıza başvurunuz. Doğum sonrası dönemde ruhsal bir sıkıntının tanısı gözden kaçarsa çocuğun gelişimi, annenin sağlığı ve eş ilişkileri açısından ciddi kayıplara neden olabilir. Doğum sonrası ruhsal probleminizin olmasından dolayı utanmayın ya da suçluluk duyulacak bir neden yok. Bunlar sizin suçunuz değil, depresyonda olmak sizin konrolünüzde değil. Depresyonda olmak sizi zayıf yapmaz, kötü bir insan yapmaz, kötü bir anne yapmaz. Sizin kontrolünüzde olan tedavi arayışında olmaktır.