Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) çocuklarda en sık görülen psikiyatrik hastalıktır ve çocukta gelişim dönemine uygun olmayan dikkatsizlik, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik bulunması ile karakterizedir. DEHB genellikle 3 yaşlarında başlamakla birlikte, tanı sıklıkla öğrenim için gerekli dikkat süresi ve yoğunlaşmanın gerektiği ilkokul yıllarında konulmaktadır.
DEHB olan çocuklar sadece dikkat, hareketlilik ve dürtüsellik alanlarında değil aynı zamanda cevabın engellenmesi, kısa süreli hafıza, planlama, zaman algısı, dikkatin sürdürülmesi ve sözel öğrenme gibi nöropsikolojik alanlarda da performans eksikliği gösterirler.
DEHB’u olan çocukların yarıdan fazlasında DEHB belirtileri erişkinlikte de devam eder. Çalışmalar DEHB’nun karakterize belirtileri kalmasa bile erişkinlikte yukarıda sayılan nöropsikolojik işlevsellik alanlarında bozulmanın devam ettiği yönünde ciddi kanıtlar sunmaktadır.
Çocuklar şanslı. Artık birçok öğretmen ve ebeveyn DEHB için dikkatli ve uyanık davranıyor. Peki ebeveynler hiç kendilerine dönüp bakıyorlar mı? Bazı ebeveynler “Çocuğuma DEHB tanısı konuldu. Benim de çocukluğum benzerdi, hala bile zorluk yaşadığım konular var. Bende de halen olabilir mi? ” şeklinde başvurabiliyorlar. Çocuklarında DEHB olan ebeveynlerin yaklaşık yarısında DEHB hikayesi bulunmaktadır.
Ebeveynler kendinize ve eşinize dikkatli gözle bir daha bakın; Aceleci ve sabırsız mısınız? Hemen çözüme gitmek isteyip, bazen de çok iyi tartmadan ya da daha iyisi için bekleyemeden çabuk karar alır mısınız? Sık söz kestiğiniz, leb demeden leblebiyi anladığınız olur mu? Araba anahtarı, telefon gibi her gün kullandığınız eşyaları bile devamlı aradığınız unuttuğunuz olur mu? Günü belli ödemeleri hep ertelediğiniz ya da kaçırdığınız? Bir odaya veya markete girdiğinizde aklınızda olan ilk amacı unutup tamamen farklı bir şey ile çıktığınız olur mu? Bir işe başladığınızda göz ucuyla bile olsa başka birşeyi farkedip ona takılıp kaldığınız? Ya da evden çıkmak üzereyken saçma bir işi bitirmeye inat edip geç kaldığınız? Sürekli geç kalmalardan yakınlarınızı bıktırdığınız? Karşı tarafı dinlerken farklı dünyalara daldığınız? İlginizi çeken bir işin başında oldukça uzun kalabildiğiniz ama size seslenildiğinde asla duymadığınız, dünyadan koptuğunuz? DEHB hastası olabilirsiniz.
Erişkinlerin %2-4’ünde DEHB bulunmaktadır. Çalışmalar DEHB’u olan çoğu erişkinin depresyon, anksiyete ve madde kullanım bozukluğu gibi psikiyatrik hastalıklar için tedavi aldıkları halde altta yatan DEHB için tedavi almadığını gösteriyor. DEHB olan erişkinlerin depresyon, anksiyete ve madde kullanım bozukluğu yaşama ihtimalleri bu hastalığı olmayanlara göre daha yüksektir. DEHB tedavi edilmediğinde sosyal hayatta ve evlilik ilişkilerinde çatışmalara, okul ve iş hayatında kişinin kapasitesinden daha düşük sonuçlara sebep olmaktadır.
Erişkinlikte DEHB farmakoterapi (ilaç tedavisi) ve terapi ile başarılı şekilde tedavi edilebilir. Ne siz ne çocuğunuz geride kalmasın. Erişkinlikte DEHB ile ilgilenen bir psikiyatri uzmanına başvurun.