Stresli bir süreçte ya da sonrasında, siz doğrudan dahil olmasanız bile, bu tür bir olayın bir gün sizi etkileyip etkilemeyeceği konusunda endişelenebilirsiniz, güvenliğiniz konusunda kaygılı hissedebilir ve sonrasında da güçlü ve kalıcı olduğunu düşündüğünüz duygularla karşılaşabilirsiniz.
Stresli bir olaya karşı görülen yaygın tepkiler; güvensizlik, korku, öfke, üzüntü, endişe, hayal kırıklığı, iştah ve enerjide azalma, uykuya dalmakta zorluk, kabus görme, baş ağrısı, mide problemleri veya deri döküntüleri gibi fiziksel reaksiyonlar, kronik sağlık sorunlarının kötüleşmesi, mevcut ruh sağlığı hastalıklarının alevlenmesi, tütün, alkol ve diğer psikoaktif maddelerin kullanımında artıştır.
Stresörlerinizi Not Alarak Analiz Edin
Hayatınızdaki stresin tamamını ortadan kaldırmak imkansızdır. Tamamen stresten kurtulamasak da stresi yönetebiliriz. Ne kadar stres yaşadığınız ve bunu yaşadığınızda nasıl tepki verdiğiniz üzerinde, sandığınızdan daha fazla kontrole sahip olabilirsiniz.
Hayatınızdaki strese katkıda bulunan faktörlerin bir listesini yapın. Hayatınızda nelerin stres yarattığını anlayarak, bu şeyleri ele almaya başlayabilir ve iyileşmeye doğru ilerleyebilirsiniz.
Sosyal medyadakiler de dahil olmak üzere gündemde yer alan haberleri izlemeye, okumaya veya dinlemeye ara verin, travmatik olayları sürekli duymak üzücü olabilir.
Sınırlar oluşturun. Günümüzün dijital dünyasında, günün 24 saati ulaşılabilir olmanın baskısını hissetmek çok kolay. Kendiniz için iş-yaşam sınırları oluşturun. Bu, akşamları evden gelen e-postaları kontrol etmemek veya akşam yemeğinde telefona cevap vermemek için bir kural koymak anlamına gelebilir.
Ertelemeye Son Verin
İster ara sıra erteleyen biri olun, ister seri erteleyen biri olun, gecikmeleriniz ve kaçınmalarınız stres seviyenizi yükseltir. Bazen erteleyiciler bitirmedikleri işler için kendilerini cezalandırma amacıyla ya da hak etmediklerini düşündüklerinden boş zamanlarını ve hobilerini de erteleme veya kısıtlamaya gidebilirler. Gevşeyebilmek için kendinize favori aktiviteleriniz için zaman ayırın. Hoşunuza giden aktiviteler yapmaya çalışın. İster roman okumak, ister konsere gitmek, ister ailenizle oyun oynamak olsun, size keyif veren şeylere mutlaka zaman ayırın.
Zamanınızı kontrolünüz dışında gelişen olaylara yöneltmemek kolay değildir, ancak stresi azaltmak için yapabileceğiniz en etkili şeylerden biridir. Kendinize iyi bakın. Sağlıklı beslenin, bol bol uyuyun. Derin nefes alın, dilerseniz meditasyon yapın. Egzersiz harika bir stres gidericidir, düzenli egzersiz yapın.
Tatil günlerinizin boşa gitmesine izin vermeyin. Mümkün olduğunda, dinlenmek ve gevşemek için zaman ayırın, böylece yeniden canlanmış ve en iyi performansınızı sergilemeye hazır hissederek işinize geri dönebilirsiniz.
Olumsuz Kaçışlar Yakalanıştır
Stresli olduğunuzda aşırı yemek yemeye, para harcamaya veya madde bağımlılığına yönelmek cezbedici görünebilir Çünkü ruh halinizi değiştirecek, zihninizi stres verici düşüncelerden uzak tutacak bir şeyler yapmak istiyebilirsiniz. Sağlıklı ve dengeli öğünlerle beslenmeye çalışın. Aşırı alkol, tütün ve madde kullanımından kaçının.
Destekleyici ilişkiler stresi nasıl deneyimlediğimiz konusunda ayırıcı olabilmektedir. Başkalarıyla iletişim halinde kalın, endişeleriniz ve nasıl hissettiğiniz hakkında güvendiğiniz insanlarla konuşun, nasıl hissettiğinizi ve bunlarla nasıl başa çıktığınızı paylaşın.
Vücudunuza İyi Bakın
Listenizde yer alan stresler ile başa çıkmak için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri sağlığınızı ve bedeninizi güçlendirmektir. Doğru yemek yemek, yeterince uyumak ve düzenli olarak egzersiz yapmak stres ve kaygı gibi duyguları hafifletir, ruh halinizi iyileştirir ve vücudunuza enerji verir.
Yeterli ve kaliteli uyku almak etkili stres yönetimi için önemlidir. Günün geç saatlerinde kafein alımınızı sınırlayarak ve geceleri bilgisayar kullanımı gibi uyarıcı etkinlikleri en aza indirerek sağlıklı uyku alışkanlıkları oluşturun.
Çocuklar ve ergenler genellikle stres ile nasıl başa çıkacakları konusunda bir fikir sahibi değillerdir. Hayatlarında korkutucu veya stresli olaylar olduğunda endişelenmeleri doğaldır. Yetişkinler olarak bu olaylar hakkında onlarla konuşmak, korkutucu bilgileri düzeltmenize sağlıklı bilgiler koymanıza yardımcı olabilir.
Etrafınızdakilerin hayatlarında meydana gelen stresli olaylar hakkında ne gördüklerini ve duyduklarını gözlemlemek onlar için yapabileceğiniz ilk adımdır.
Çocuğunuzu izlemek ve dinlemek, davranışlarında herhangi bir değişiklik olması halinde fark edebilmeniz konusunda sizi uyanık tutar. Çocuğunuzun davranışlarındaki olağan dışı herhangi bir değişiklik, çocuğunuzun sorun yaşadığının veya desteğe ihtiyacı olabileceğinin işareti olabilir.
Normal bir rutin sürdürebilmek değerlidir. Hem kendiniz hem çocuklarınız için düzenli aralıklarla uyuyup, uyanmaya ve düzenli öğünler tüketmeye özen gösterin. Rutinler, hem sizde hem onlarda bir istikrar duygusu sağlayacaktır.
Konuşun, dinleyin ve kendilerini ifade etmelerini teşvik edin. Çocuğunuzun düşüncelerini ve duygularını dinleyin, sizinkilerden bazılarını onunla paylaşın. Stresli bir olaydan sonra, çocukların duygularını paylaşabileceklerini ve onların korkularını/endişelerini anladığınızı hissetmeleri onlar için önemlidir.
Büyük stresli yaşam değişiklikleri veya olumsuz durumlar yaşıyorsanız stresin sizi alt etmesine izin vermemek için başa çıkma stratejileri geliştirmek olumlu bir benlik imajı yaratımı ve duygusal dengeyi korumaya yardımcı olabilir. Olumlu benlik imajınızı ve duygusal dengenizi korumaya çalışırken, olumsuz olaylara uyum sağlamayı veya bunlara tolerans göstermeyi başa çıkma olarak adlandırabiliriz.
Genellikle bir işi veya sevilen birini kaybetmek gibi olumsuz yaşam değişiklikleri ile kendini gösteren stres, tüm değişiklikler bir tür adaptasyon gerektirdiği için evlenmek veya çocuk sahibi olmak gibi olumlu değişikliklerde de kendini gösterebilir. Değişiklikler streslidir çünkü uyum sağlamamızı gerektirir. Kısa bir süre içinde çok fazla değişiklik yaşamak olayların kontrolünün sizde olmadığı fikri yaratabilir. Bu algı, düşük benlik saygısına ve hatta kaygı, depresyon oluşumuna sebep olabilir.
Başa çıkmak bir olaydan ziyade bir süreçtir. Beklentilerinizi azaltın ve problem çözmeye odaklanın. Duygusal olarak destekleyici ilişkiler sürdürün. Duygusal soğukkanlılığınızı koruyun ve kendinizi stres kaynağından uzaklaştırın.
İşiniz de muhtemelen bir stres kaynağıdır, ancak iş yerinde stresin etkilerine karşı güçsüz değilsiniz. İş stresiyle etkili bir şekilde başa çıkmak hem profesyonel hem de kişisel yaşamınıza fayda sağlayabilir.
İşyerinde stresle başa çıkmaya başlamak için stres tetikleyicilerinizi tanımlayın. İş arkadaşlarınızı üzen bir durum sizi hiç rahatsız etmeyebilir veya diğer insanları rahatsız etmemiş gibi görünen belirli stres faktörlerine karşı siz daha hassas olabilirsiniz. Bir hafta boyunca olumsuz fiziksel, zihinsel veya duygusal tepki gösterdiğinizi düşündüğünüz durumları, olayları ve insanları not alın. Neredeydin?, Kim vardı?, Tepkin ne oldu?, Nasıl hissettin?. Ardından stres nedenlerinizi değerlendirin. İşinizi kaybetme tehdidi, gelecekle ilgili belirsizlik veya belirli bir projedeki engeller gibi bariz stres nedenleriniz mi varmış? Stres tetikleyicilerinizi belirledikten sonra, her durumu veya olayı düşünün ve çözmenin yollarını arayın. Örneğin, oğlunuzu okuldan almak zorunda olduğunuz için işten geç kaldığınızı varsayalım. Okul sonrası ulaşım hakkında diğer ebeveynler veya komşularınız ile görüşebilirsiniz. İşe daha erken başlayabilir, öğle yemeği saatinizi kısaltabilir veya akşamları yetişmek için eve iş götürebilirsiniz. Çoğu zaman, stresle başa çıkmanın en iyi yolu, ona neden olan koşulları değiştirmenin bir yolunu bulmaktır.
Belirli stres tetikleyicilerini ele almanın yanı sıra, iş yerinde bunalmış veya baskı altında hissediyorsanız, zaman yönetimi becerilerinizi geliştirmek de yararlı olabilir. Gerçekçi hedefler belirleyin. Gerçekçi hedefler ve son tarihler belirlemek için ekip arkadaşlarınız ile birlikte çalışabilirsiniz. Bir öncelik listesi oluşturmanız ve sıralama yapmanız gün boyunca ana listenizdeki görevleriniz üzerinde öncelik sırasına göre çalışmanız açısından size verimlilik katacaktır.
Bir görevi yapmak için zamanınız yoksa hayır diyebilirsiniz. Zamanınız en önemli şeyler listenizde en başta, onu koruyun. Akşamları veya hafta sonları maillerinizi kontrol etmemek gibi işiniz ve kişisel hayatınız arasında sınırlar koymaya yönelik küçük adımlar atmaya çalışın.
Güvenilir arkadaşlardan ve aile üyelerinden yardım almak, stresi yönetme yeteneğinizi geliştirebilir. İş ya da kişisel hayatınızda stresten bunalmaya devam ederseniz, stresi daha iyi yönetmenize ve sağlıksız davranışları değiştirmenize yardımcı olabilecek bir psikologla konuşmak isteyebilirsiniz.